Kiedy na skórze niemowląt pojawiają się plamy w kolorze brązowym (przypominające kawę z mlekiem), rodzice zaczynają się niepokoić. Choć tego typu plamy mogą być objawem choroby, to nie zawsze muszą właśnie o tym świadczyć. Czasem takie plamy są zupełnie nieszkodliwe i nie wymagają leczenia.
Kiedy brązowa plama na skórze powinna być powodem do niepokoju?
Czym jest brązowa plama u niemowlaka?
Brązowa plama u niemowlaka często określana jest mianem café au lait, czyli właśnie kawy z mlekiem. Najczęściej ma barwę od jasnobeżowej po ciemnobrązową, może mieć gładkie lub postrzępione brzegi. Takich plam nie należy mylić z siniakami, wybroczynami lub zmianami łojotokowymi. Ilość oraz wielkość plam uzależniona jest od samego organizmu noworodka, jak i przyczyny powstania.
Niekiedy brązowe plamki na skórze nie są od razu zauważalne przez ich jasną barwę – wraz z upływem czasu mogą stopniowo ciemnieć. Kiedy dziecko ukończy 2. rok życia, takie plamy są już wyraźnie widoczne. Wbrew pozorom, ich powstanie nie jest związane z wystawianiem skóry dziecka na działanie promieni UV. Uważa się, że bezpośrednią przyczyną powstawania brązowych plam u niemowlaków jest zwiększona ilość melaniny. Melanina to barwnik, który obecny jest nie tylko w skórze, ale również włosach i tęczówkach.
Plamy café au lait mogą pojawić się tak naprawdę w dowolnym miejscu na ciele. Najczęściej są zmianami, które pozostaną z dzieckiem przez całe życie i nie znikną samoistnie. Powodem do niepokoju powinna być zwiększona liczba takich plam. To może rzeczywiście świadczyć o rozwijającej się chorobie.
Jeżeli zaś plamy u dziecka są różowe – może to być łupież pstry. Wtedy warto kąpać dziecko w naturalnym szamponie Pityver, który niszczy przyczynę łupieżu pstrego.
Sprawdź białe plamy na skórze – od czego?
Brązowe plamy – co robić?
Kiedy zobaczymy brązową plamkę na skórze niemowlaka, przede wszystkim nie należy panikować. Pojedyncza plama bardzo rzadko świadczy o poważnej chorobie. Niemniej jednak, zawsze warto wybrać się z dzieckiem do pediatry, który sam oceni plamę. Na szczęście zazwyczaj okazują się zupełnie niegroźne i rodzice mogą odetchnąć z ulgą. Warto więc zaufać lekarzowi i nie martwić się na zapas.
Jeżeli jednak brązowa plama na ciele dziecka nie daje nam spokoju, możemy wybrać się z maluchem na dodatkową konsultację dermatologiczną. Lekarz dermatolog obejrzy plamę pod dermatoskopem lub wideodermatoskopem, dzięki czemu będzie mógł zobaczyć ją w bardzo dużym powiększeniu. Warto pamiętać, że badanie jest zupełnie bezinwazyjne i bezbolesne, trwa jedynie kilka minut. Jeśli dermatolog również nie będzie miał zastrzeżeń, brązową plamą nie należy się dłużej przejmować.
Brązowe plamy na skórze a choroby
Plamy café au lait czasami mogą jednak świadczyć o rozwoju choroby. Do schorzeń, gdzie brązowe plamy są charakterystycznym objawem, należą m.in.:
• Nerwiakowłókniakowatość typu I (choroba von Recklinghausena);
• Niedokrwistość Fanconiego;
• Stwardnienie guzowate (choroba Bourneville’a-Pringle’a).
Niemalże u 99% pacjentów chorych na chorobę von Recklinghausena stwierdza się obecność na skórze charakterystycznych, brązowych plam. To choroba genetyczna, która należy do grupy fakomatoz. Oznacza to, że tego typu choroby obejmują swoim zasięgiem nie tylko skórę, ale również układ nerwowy oraz naczyniowy. W obrazie klinicznym opisywanej choroby występują guzy wewnątrzczaszkowe, zmiany kostne, skórne i oczne. Co więcej, choroba von Recklinghausena charakteryzuje się zwiększonym ryzykiem występowania zmian nowotworowych. To choroba nieuleczalna, a więc leczenie polega na łagodzeniu objawów.
Niedokrwistość Fanconiego to choroba wrodzona, która występuje niezwykle rzadko (raz na 160 tysięcy przypadków). Choć dotyczy przede wszystkim krwi, najczęściej powoduje też problemy związane z innymi układami oraz tkankami. Szacuje się, że u 3 na 4 chorych występuje wiele wad wrodzonych. Niedokrwistość Fanconiego mogą spowodować mutacje 15 różnych genów. W tej chorobie również istnieje zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów, w szczególności szpiku. Jedyny sposób dający szansę na całkowite wyleczenie to przeszczep szpiku.
Stwardnienie guzowate to rzadka choroba genetyczna, którą zalicza się do zaburzeń rozwojowych ośrodkowego układu nerwowego. Podobnie jak chorobę von Recklinghausena, także należy do fakomatoz. W wyniku choroby zmiany o charakterze guzowatym mogą pojawić się w sercu, oczach, płucach, znacznie rzadziej w nerkach. Całkowite wyleczenie choroby nie jest możliwe – terapia opiera się na łagodzeniu obecnych objawów.
Czy brązowe plamy na skórze trzeba usuwać?
Jeśli brązowa plama na skórze dziecka jest pojedyncza, a do jej powstania nie przyczyniła się żadna z wymienionych wyżej chorób, nie trzeba jej usuwać. Jednak jeśli jest ona poważnym defektem kosmetycznym, który może zaważyć na późniejszym samopoczuciu i samoakceptacji dziecka, można rozważyć jej usunięcie. Najczęściej tego rodzaju plamy usuwa się przy pomocy chirurgii laserowej. To, jak skóra będzie wyglądała po usunięciu plamy, w dużej mierze zależy od miejsca jej położenia oraz wielkości.
Jeśli plamy są rzeczywiście objawem poważnej choroby, najczęściej się ich nie usuwa – zwłaszcza, gdy jest ich dużo. Wiąże się to z ryzykiem okołozabiegowym, które może być niebezpieczne dla pacjenta.
